Cách cải thiện kỹ năng giao tiếp bằng cách lắng nghe chân thành

Kỹ năng giao tiếp là một trong những yếu tố quan trọng để thành công trong cuộc sống và công việc. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể giao tiếp một cách hiệu quả và thu hút người nghe. Một trong những nguyên nhân chính là do họ thiếu kỹ năng lắng nghe, hoặc không biết cách lắng nghe một cách chân thành và đúng cách.

Lắng nghe là quá trình tiếp nhận và diễn giải các thông điệp trong quá trình giao tiếp thông qua lời nói và ngôn ngữ cơ thể của đối phương. Lắng nghe không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý kiến, mong muốn, cảm xúc và nhu cầu của người khác, mà còn giúp bạn xây dựng sự tin tưởng, tôn trọng và đồng cảm với họ. Lắng nghe cũng là cách để bạn học hỏi, phát triển và nâng cao kiến thức, kinh nghiệm và kỹ năng của bản thân.

Tuy nhiên, lắng nghe không phải là một kỹ năng dễ dàng, đặc biệt khi bạn phải đối mặt với những vấn đề, xung đột hoặc khác biệt trong giao tiếp. Để lắng nghe hiệu quả, bạn cần có sự chăm chú, kiên nhẫn, khách quan và thấu hiểu. Bạn cũng cần biết cách đặt câu hỏi, phản hồi và biểu hiện ngôn ngữ cơ thể phù hợp.

Trong bài viết này, Cachhay.net sẽ giới thiệu cho bạn 7 cách để rèn luyện kỹ năng lắng nghe trong giao tiếp, giúp bạn cải thiện khả năng giao tiếp của mình và mở ra những cơ hội mới trong cuộc sống.

Tham khảo: Khóa học kỹ năng giao tiếp: 10 chìa khóa thành công!

1. Tập trung vào cuộc giao tiếp để lắng nghe tốt hơn

Một trong những điều quan trọng nhất khi lắng nghe là bạn phải tập trung vào cuộc giao tiếp và không để bị xao nhãng bởi những yếu tố bên ngoài hoặc bên trong. Bạn cần loại bỏ những suy nghĩ, cảm xúc hoặc ý kiến riêng của mình khi người khác đang nói, để có thể lắng nghe một cách khách quan và toàn diện.

Để tập trung vào cuộc giao tiếp, bạn có thể áp dụng một số mẹo sau:

Chọn một môi trường yên tĩnh và thoải mái để giao tiếp, tránh những nơi ồn ào, đông đúc hoặc có nhiều sự quyến rũ.

Đặt điện thoại, máy tính hoặc các thiết bị khác ở chế độ im lặng hoặc tắt hoàn toàn, để không bị làm phiền bởi các thông báo hay cuộc gọi.

Nhìn vào mắt người nói và duy trì sự liên lạc mắt trong suốt cuộc giao tiếp, để thể hiện sự quan tâm và tôn trọng.

Gật đầu, cười hoặc biểu hiện sự đồng tình hoặc khuyến khích bằng cách nói “ừ”, “vâng”, “đúng” hoặc “tiếp tục” khi người nói đang nói, để cho họ biết rằng bạn đang lắng nghe và hiểu họ.

Tránh nhìn vào đồng hồ, lướt web, chơi game hoặc làm bất cứ điều gì không liên quan đến cuộc giao tiếp, để không làm mất tập trung và gây cảm giác khó chịu cho người nói.

2. Lắng nghe với thái độ tích cực, không phán xét, áp đặt đối phương

Một yếu tố quan trọng khác để lắng nghe hiệu quả là bạn phải có một thái độ tích cực, cởi mở và tôn trọng đối với người nói. Bạn không nên phán xét, chỉ trích, chê bai hoặc áp đặt quan điểm của mình lên người nói, mà hãy cố gắng hiểu và chấp nhận sự khác biệt trong giao tiếp.

Để lắng nghe với thái độ tích cực, bạn có thể làm theo những cách sau:

Đặt mình vào vị trí của người nói và cố gắng nhìn nhận vấn đề từ quan điểm của họ, thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm, kiến thức hoặc giá trị của bản thân.

Tôn trọng quyền được nói và được nghe của người nói, không ngắt lời, cắt ngang hoặc chen vào khi họ đang nói, mà hãy chờ họ kết thúc câu chuyện rồi mới phản hồi hoặc đưa ra ý kiến của mình.

Không phán xét, so sánh hoặc đánh giá người nói dựa trên những tiêu chuẩn hay kỳ vọng của bản thân, mà hãy cố gắng tìm hiểu lý do, nguyên nhân hoặc ý nghĩa của những gì họ nói.

Không áp đặt, ép buộc hoặc thuyết phục người nói phải chấp nhận quan điểm của mình, mà hãy tôn trọng sự khác biệt và cho họ quyền tự do lựa chọn.

3. Lắng nghe và không ngắt lời khi đối phương đang nói

Một trong những sai lầm thường gặp khi lắng nghe là bạn có xu hướng ngắt lời khi đối phương đang nói, để bày tỏ ý kiến của mình, bổ sung thông tin hay giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, điều này có thể làm gián đoạn dòng suy nghĩ của người nói, làm họ cảm thấy bị coi thường hoặc không được tôn trọng.

Để lắng nghe và không ngắt lời khi đối phương đang nói, bạn có thể áp dụng những cách sau:

Kiềm chế sự ham muốn của bản thân khi muốn phát biểu ý kiến hay giải quyết vấn đề ngay lập tức, mà hãy để cho người nói hoàn thể nói xong câu chuyện của họ, để có thể lắng nghe một cách toàn vẹn và trung thực.

Nếu bạn có những ý kiến hay thông tin muốn bày tỏ, bạn có thể ghi chú lại hoặc nhớ lại trong đầu, để có thể phản hồi sau khi người nói kết thúc.

Nếu bạn không hiểu hoặc muốn làm rõ một điểm nào đó, bạn có thể đợi một khoảng thời gian thích hợp, khi người nói dừng lại hoặc chuyển sang một chủ đề khác, để đặt câu hỏi hoặc yêu cầu giải thích.

Nếu bạn cảm thấy cuộc giao tiếp quá dài hoặc quá khó theo dõi, bạn có thể xin phép người nói để tóm tắt lại những điểm chính hoặc những gì bạn đã hiểu, để kiểm tra sự hiểu biết và duy trì sự tập trung.

4. Lắng nghe và quan sát ngôn ngữ cơ thể của đối phương

Khi lắng nghe, bạn không chỉ nên chú ý đến những gì người nói nói ra bằng lời, mà còn nên quan sát ngôn ngữ cơ thể của họ, bao gồm cử chỉ, biểu cảm khuôn mặt, ánh mắt, giọng nói và hơi thở. Ngôn ngữ cơ thể là một phần quan trọng của giao tiếp, vì nó có thể phản ánh được những cảm xúc, tâm trạng, ý định hoặc ý nghĩa tiềm ẩn của người nói.

Để lắng nghe và quan sát ngôn ngữ cơ thể của đối phương, bạn có thể làm theo những cách sau:

Nhìn vào mắt của người nói để đọc được sự chân thành, sự quan tâm hoặc sự lừa dối của họ. Mắt là cửa sổ tâm hồn, và có thể tiết lộ được nhiều điều về người nói mà lời nói không thể.

Quan sát biểu cảm khuôn mặt của người nói để nhận biết được sự vui, buồn, giận, sợ hay bất kỳ cảm xúc nào khác của họ. Biểu cảm khuôn mặt là một trong những loại ngôn ngữ cơ thể dễ nhận ra nhất và có thể giúp bạn hiểu được tình hình và tâm lý của người nói.

Quan sát cử chỉ của người nói để biết được sự tự tin, thoải mái hoặc căng thẳng của họ. Cử chỉ là những hành động của các bộ phận cơ thể như tay, chân, đầu hay vai khi giao tiếp. Cử chỉ có thể bổ sung cho lời nói hoặc diễn đạt những điều mà lời nói không thể.

Quan sát giọng nói và hơi thở của người nói để cảm nhận được sự hứng khởi, yếu ớt hoặc lo lắng của họ. Giọng nói và hơi thở là những yếu tố ảnh hưởng đến âm thanh khi giao tiếp. Giọng nói và hơi thở có thể thay đổi theo tốc độ, âm lượng, âm sắc hay nhịp điệu và có thể phản ánh được tình cảm và thái độ của người nói.

Tham khảo: 13 quyển sách kỹ năng giao tiếp tuyệt vời để thành công

5. Lắng nghe và đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn

Một cách khác để lắng nghe hiệu quả là bạn nên đặt câu hỏi khi giao tiếp, để hiểu rõ hơn về những gì người nói muốn truyền đạt, hoặc để thể hiện sự quan tâm và sự tham gia của mình. Đặt câu hỏi là một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp, vì nó có thể giúp bạn mở rộng kiến thức, khơi gợi sự sáng tạo, giải quyết vấn đề hoặc xây dựng mối quan hệ.

Để lắng nghe và đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn, bạn có thể áp dụng những cách sau:

Đặt câu hỏi mở, tức là những câu hỏi không có câu trả lời đơn giản như “có” hoặc “không”, mà yêu cầu người nói phải giải thích, mô tả hoặc bình luận về một vấn đề nào đó. Ví dụ: “Bạn nghĩ gì về cuốn sách này?”, “Bạn đã làm gì để giải quyết vấn đề này?” hoặc “Bạn cảm thấy thế nào khi xảy ra chuyện này?”.

Đặt câu hỏi đóng, tức là những câu hỏi có câu trả lời đơn giản như “có” hoặc “không”, hoặc là những câu hỏi có sự lựa chọn giới hạn. Ví dụ: “Bạn có thích xem phim không?”, “Bạn muốn ăn gì: pizza hay sushi?” hoặc “Bạn sinh năm bao nhiêu?”. Câu hỏi đóng có thể giúp bạn xác nhận, kiểm tra hoặc thu thập thông tin cơ bản từ người nói.

Đặt câu hỏi phản ánh, tức là những câu hỏi dùng để phản ánh lại những gì người nói đã nói, để kiểm tra sự hiểu biết, khẳng định sự lắng nghe hoặc khuyến khích người nói tiếp tục. Ví dụ: “Nếu tôi hiểu đúng ý bạn, bạn muốn nói rằng…”, “Vậy bạn đã cố gắng làm điều đó rồi à?” hoặc “Thật là một câu chuyện thú vị, bạn có thể kể tiếp không?”.

Đặt câu hỏi phản biện, tức là những câu hỏi dùng để phản biện lại những gì người nói đã nói, để thách thức, bàn luận hoặc tranh luận về một vấn đề nào đó. Ví dụ: “Bạn có bằng chứng nào để chứng minh điều đó không?”, “Bạn không nghĩ rằng điều đó là quá phi lý sao?” hoặc “Bạn có thể cho tôi biết nguồn gốc của thông tin này không?”.

6. Lắng nghe và phản hồi một cách tương ứng

Sau khi lắng nghe xong, bạn cần phải phản hồi một cách tương ứng, để thể hiện sự hiểu biết, sự đồng cảm hoặc sự đánh giá của mình về những gì người nói đã nói. Phản hồi là một phần không thể thiếu trong giao tiếp, vì nó có thể giúp bạn xây dựng mối quan hệ, giải quyết vấn đề, đưa ra quyết định hoặc đạt được mục tiêu.

Để lắng nghe và phản hồi một cách tương ứng, bạn có thể áp dụng những cách sau:

Phản hồi bằng lời nói, tức là dùng lời nói để bày tỏ ý kiến, cảm xúc, nhận xét hoặc gợi ý của mình về những gì người nói đã nói. Ví dụ: “Tôi đồng ý với bạn rằng…”, “Tôi rất vui khi bạn nói như vậy…”, “Tôi nghĩ rằng bạn nên…” hoặc “Tôi có một ý tưởng hay cho bạn…”.

Phản hồi bằng ngôn ngữ cơ thể, tức là dùng ngôn ngữ cơ thể để biểu hiện sự quan tâm, sự tán thành, sự phản đối hoặc sự phản ứng của mình về những gì người nói đã nói. Ví dụ: Cười, gật đầu, vỗ tay, ôm, lắc đầu, nhăn mày hoặc cau mày.

Phản hồi bằng hành động, tức là dùng hành động để thực hiện, thay đổi hoặc cải thiện những gì người nói đã nói. Ví dụ: Làm theo yêu cầu, giải quyết vấn đề, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ người khác hoặc thực hiện một kế hoạch.

7. Lắng nghe và tự phản ánh để rèn luyện kỹ năng

Cuối cùng, để lắng nghe hiệu quả và cải thiện kỹ năng giao tiếp của mình, bạn cần phải tự phản ánh sau mỗi cuộc giao tiếp, để nhận ra những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của bản thân trong quá trình lắng nghe. Tự phản ánh là một kỹ năng quan trọng trong học tập và phát triển bản thân, vì nó có thể giúp bạn nhận thức được những gì bạn đã làm tốt hoặc chưa tốt và tìm ra những cách để khắc phục hoặc nâng cao.

Để lắng nghe và tự phản ánh để rèn luyện kỹ năng, bạn có thể áp dụng những cách sau:

Đặt ra những câu hỏi cho bản thân sau mỗi cuộc giao tiếp, để kiểm tra lại sự hiểu biết và sự hài lòng của mình về cuộc giao tiếp. Ví dụ: “Tôi đã hiểu được những gì người nói muốn truyền đạt không?”, “Tôi đã lắng nghe được những gì người nói muốn được lắng nghe không?” hoặc “Tôi đã phản hồi được những gì người nói mong đợi từ tôi không?”.

Nhận xét về những điểm mạnh và điểm yếu của bản thân trong quá trình lắng nghe, để biết được những gì bạn đã làm tốt hoặc chưa tốt, và những gì bạn cần giữ nguyên hoặc cải thiện. Ví dụ: “Tôi đã tập trung vào cuộc giao tiếp và không để bị xao nhãng bởi những yếu tố bên ngoài”, “Tôi đã lắng nghe với thái độ tích cực và không phán xét người nói” hoặc “Tôi đã ngắt lời người nói quá nhiều và không quan sát ngôn ngữ cơ thể của họ”.

Đề ra những mục tiêu và kế hoạch cho bản thân trong những cuộc giao tiếp tiếp theo, để có thể áp dụng những kỹ năng lắng nghe đã học được, hoặc để rèn luyện những kỹ năng lắng nghe còn thiếu sót. Ví dụ: “Trong cuộc giao tiếp tiếp theo, tôi sẽ cố gắng không ngắt lời người nói khi họ đang nói”, “Trong cuộc giao tiếp tiếp theo, tôi sẽ quan sát ngôn ngữ cơ thể của người nói để hiểu rõ hơn về cảm xúc của họ” hoặc “Trong cuộc giao tiếp tiếp theo, tôi sẽ đặt nhiều câu hỏi mở để khơi gợi sự sáng tạo của người nói”.

Kết luận

Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng trong giao tiếp, vì nó có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về người khác, xây dựng mối quan hệ, giải quyết vấn đề và phát triển bản thân. Để lắng nghe hiệu quả, bạn cần phải tập trung vào cuộc giao tiếp, lắng nghe với thái độ tích cực, không ngắt lời khi đối phương đang nói, quan sát ngôn ngữ cơ thể của đối phương, đặt câu hỏi để hiểu rõ hơn, phản hồi một cách tương ứng và tự phản ánh để rèn luyện kỹ năng.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được những kiến thức và kinh nghiệm hữu ích về cách cải thiện kỹ năng giao tiếp bằng cách lắng nghe chân thành. Hãy áp dụng những cách này vào thực tế và xem kết quả nhé!

Xem thêm: Tổng hợp kiến thức Kỹ năng giao tiếp

 

Xem thêm: 7 Kỹ năng giao tiếp cơ bản: Học giao tiếp hiệu quả